01.02.2025 tarih ve 32800 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9487 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (CK) ile 23.07.2006 tarih ve 26237 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki olan Karar (BKK)’da değişiklik yapılmıştır.

2006/10731 sayılı BKK’da Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nın Geçici 67’nci maddesi uyarınca yapılması gereken vergi tevkifatlarına ilişkin oranlar belirlenmiştir. Zamanla çıkarılan muhtelif Bakanlar Kurulu Kararları ve Cumhurbaşkanı Kararları ile söz konusu BKK’da değişiklikler yapılarak farklı oranlar yürürlüğe alınmıştır.

GVK’nın Geçici 67’nci maddesi isminde yer alan “geçici” ibaresinin aksine GVK’nın temel maddelerinden biri haline gelmiş zira menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesinde dikkate alınan esas düzenlemelerden biri olmuştur. Söz konusu madde hükmü ile bankalar ve aracı kurumlar aracılığı ile menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarından elde edilen gelirlerde vergi sorumluluğu bu kurumlara yüklenmiş ve çoğu gelir ve kazanç beyan kapsamından çıkarılarak yapılan tevkifat nihai vergi haline dönüşmüştür.

Esasen vergi mükelleflerine büyük bir kolaylık sağlayan bu madde hükmü zamanla BKK’da yapılan muhtelif değişiklikler ve menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarındaki çeşitliliğin de etkisiyle anlaşılması ve takibi özel çaba gerektirir hale gelmiştir.

2006/10731 sayılı BKK’da yapılan en son değişiklik ise 01.02.2025 tarihinde 9487 sayılı CK ile yapılmıştır. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından söz konusu BKK internet sitesinde, yapılan en son değişiklikleri de içerecek şekilde, güncellenerek yayımlanmaktadır. GİB tarafından yapılan söz konusu güncelleme aslında mükellef ve vergi sorumlularına vergi oranlarındaki değişiklikleri takip etmeleri açısından oldukça büyük kolaylık sağlamaktadır. Ancak olası farklılıklarda ise asıl olanın GİB dahil herhangi bir kurumun mükelleflere kolaylık olması açısından hazırladığı bu dokumanlar yerine değişiklik ve düzenlemeleri içeren kanun, tebliğ ve Cumhurbaşkanı Kararı gibi orijinal metinler olduğu açıktır.

İşbu yazımızda da en son yayımlanan 9487 sayılı CK’nın 1’inci maddesi ile yapılan değişiklik ile GİB internet sitesinde değişikliklerin işlenmiş hali ile yer alan güncel 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (güncel BKK) arasındaki farklılığa yönelik değerlendirmelerimize yer verilmiştir.

1. 9487 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı İle Yapılan Değişiklik

9487 sayılı CK’nın 1’inci maddesinde yer alan ifade “22/7/2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir” şeklindedir. Dolayısıyla burada yer alan madde hükmü uyarınca 9487 sayılı CK’nın 1’inci maddesinin yürürlük tarihinden itibaren 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi CK’da yer aldığı şekliyle dikkate alınacaktır.

9487 sayılı CK ile yapılan değişiklikle 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendi (1) numaralı alt bent ve (1) numaralı alt bendin altında yer alan (i)’den (iv)’ye kadar 4 alt bent şeklinde aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.

“a)1) (1), (2) ve (3) numaralı fıkralarda yer alan oran;

i) Paylara ve pay endekslerine dayalı olarak yapılan…

ii) Hisse senedi yoğun fonların katılma paylarından,…

iii) Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen…

iv) 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre …”

2. 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının Eki Kararın 9487 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Yapılan Değişiklik Öncesi Hali

9487 sayılı CK ile yapılan değişiklikten önce 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendi ise aşağıda görüleceği üzere 3 alt bent şeklinde düzenlenmiştir.

“a) 1) (1), (2) ve (3) numaralı fıkralarda yer alan oran;…

2) (1) numaralı fıkrada yer alan oran;…

3) (2) ve (3) numaralı fıkralarda yer alan oran….”

Dolayısıyla 9487 sayılı CK ile yapılan değişiklikten önce 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci fıkrasının (a) bendi (1)-(2) ve (3) olmak üzere 3 alt bentten oluşmakta iken değişiklikten sonra ise 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bent ile bu alt bendin (i)-(ii)-(iii)-(iv) numaralı 4 alt bendinden oluşması gerektiği diğer bir ifade ile 9487 sayılı CK ile yapılan değişiklikten sonra 2006/10731 sayılı Kararın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinin değişiklik öncesinde yürürlükte olan (2) ve (3) numaralı alt bentlerinin yürürlükten kalktığı kanaatindeyim.

3. Gelir İdaresi Başkanlığı İnternet Sitesinde Yer Alan 9487 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Yapılan Değişiklikleri de İçeren 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının Eki Kararın Son Hali

Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinde yer alan 2006/10731 sayılı BKK’nın 9487 sayılı CK ile yapılan değişiklikleri de içeren son haline (güncel BKK)  bakacak olursak 2006/10731 sayılı Kararın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinin değişiklik öncesinde yürürlükte olan (2) ve (3) numaralı alt bentleri hala mevcut olup bu bentlerin yürürlükten kaldırıldığına ilişkin bir açıklamada yer almamaktadır. Dolayısıyla GİB internet sitesinde yer alan güncel BKK’ya göre bu alt bentler hala yürürlüktedir.

4. Değerlendirme

a. 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1’inci Maddesinin (1)’inci Fıkrasının (a) Bendinin (2) Numaralı Alt Bendi

Yukarıda yer verdiğimiz üzere 2006/10731 sayılı BKK’da 9487 sayılı CK ile yapılan bu değişikliğin vergilendirmeye etkisi de Geçici Madde 67’nin tamamında olduğu gibi üzerinde kafa yormayı gerektirmektedir. Zira 9487 sayılı CK ile kaldırılan ancak GİB internet sitesinde yer alan güncel BKK’da hala yürürlükteymiş gibi görünen 1’inci maddenin 1’inci fıkrasının (a) bendinin değişiklik öncesindeki (2) numaralı alt bendinde yer alan düzenleme “5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki mükellefler ile münhasıran menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı getirileri ile değer artışı kazançları elde etmek ve bunlara bağlı hakları kullanmak amacıyla faaliyette bulunan mükelleflerden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarıyla benzer nitelikte olduğu Maliye Bakanlığınca belirlenenler tarafından elde edilenler hariç olmak üzere, (1) numaralı alt bent dışında kalan kazançlar için %10,” şeklindedir.

Bu düzenleme ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki mükellefler ile münhasıran menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı getirileri ile değer artışı kazançları elde etmek ve bunlara bağlı hakları kullanmak amacıyla faaliyette bulunan mükelleflerden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarıyla benzer nitelikte olduğu Maliye Bakanlığınca belirlenenler tarafından elde edilen GVK Geçici Madde 67’nin (1)-(2) ve (3) numaralı fıkralarında yer alan gelir ve kazançlar için uygulanacak oran %0 olarak belirlenmişti. Bu madde her ne kadar 9487 sayılı CK ile yapılan değişiklik sonrasında yürürlükten kalkmış ise de aynı düzenlemeye GVK Geçici Madde 67’nin 1’inci fıkrasının 2’nci paragrafında açıkça yer verildiğinden maddede sayılan mükellefler için belirlenen %0 vergi oranı hala yürürlüktedir diyebiliriz. Ancak GVK Geçici 67’nci maddesinin 17 numaralı fıkrasında Cumhurbaşkanına verilen yetki ve dolayısıyla 9487 sayılı CK ile yapılan değişikliğin Kanunda yer alan bu düzenlemeye etkisinin kanaatimce ayrıca dikkate alınması gerekmektedir. 

9487 sayılı CK ile değişikliğe uğrayan 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendine ilişkin bir diğer sorun da değişiklik öncesi (a) bendinin (2) numaralı alt bendinde yer alan “…(1) numaralı alt bent dışında kalan kazançlar için %10” olarak belirlenen oranın 9487 sayılı CK ile yürürlükten kalkmış olmasına rağmen GİB internet sitesinde yer alan güncel BKK’da hala yürürlükteymiş gibi görünmesidir. Özellikle de tam ve dar mükellef kurumlar dışında kalan kişi ve kurumlarla yapılan türev işlemlere uygulanacak olan vergi tevkifat oranlarının tespitinde bu düzenleme önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu düzenlemeye göre vergi tevkifatı yapan banka ve aracı kurumların bu ayrıntıya dikkat etmeleri gerektiği kanaatindeyim.

b. 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1’inci Maddesinin (1)’inci Fıkrasının (a) Bendinin (3) Numaralı Alt Bendi

9487 sayılı CK ile kaldırılan ancak GİB internet sitesinde yer alan güncel BKK’da hala yürürlükteymiş gibi görünen 1’inci maddenin 1’inci fıkrasının (a) bendinin değişiklik öncesi (3) numaralı alt bendinde yer alan düzenleme “2) ve (3) numaralı fıkralarda yer alan oran; tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumlar [(c) bendinde sayılanlar hariç] tarafından elde edilen kazançlar (yurt dışında ihraç edilen tahviller ve kira sertifikaları ve (1) numaralı alt bent kapsamında 6362 sayılı Kanuna göre Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış finansman bonoları ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen bir yıldan kısa vadeli kira sertifikalarından elde edilenler hariç) için %10,” şeklindedir.

GVK’nın Geçici 67’nci maddesinin, (2) numaralı fıkrasında banka ve aracı kurumların aracılığı olmaksızın ödenen GVK’nın 75’inci maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratları üzerinden yapılması gereken vergi tevkifatına, (3) numaralı fıkrasında ise banka ve aracı kurumlarca bir tevkifat yapılmadan edinilen menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracının banka ve aracı kurumlara satışının yapılması durumunda uygulanması gereken vergi tevkifatına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinin 9487 sayılı CK ile yürürlükten kalktığı dikkate alındığında burada belirlenen %10 oranının da artık yürürlükte olmadığı kanaatindeyim. Zira 9487 sayılı CK ile yapılan değişiklik sonrasında 2006/10731 sayılı BKK’nın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamına GVK’nın Geçici 67’nci maddesinin (2) ve (3) numaralı fıkraları da girmekte olup herhangi bir kişi, kurum ya da menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı bakımından kapsam dışına çıkaran değişiklik öncesi 2006/107331 sayılı BKK’da yer alan 1’inci maddenin 1’inci fıkrasının (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bendi gibi bir düzenlemede bugün itibariyle bulunmamaktadır.

c. Sonuç

Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinde yer alan 9487 sayılı CK ile yapılan değişiklikleri de içeren 2006/10731 sayılı BKK’yı incelediğimizde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 9487 sayılı CK’nın 1’inci maddesinde yer alan “22/7/2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir” şeklindeki ifadenin “22/7/2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir” şeklinde değerlendirildiğini anlıyorum. 

CK ile yapılan değişiklik ile amaçlanan bu olsa bile Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren 9487 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın 1’inci maddesinin bu sonucu ortaya çıkarmadığı kanısındayım. Bu nedenle bankalar ve aracı kurumlar tarafından Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67’nci maddesi kapsamında yer alan kazanç ve iratlar için

• 9487 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile değişik 22/7/2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinin Cumhurbaşkanı Kararı ile değişmeden önceki (2) numaralı alt bendi uyarınca vergi tevkifatı uygulanırken Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67’nci maddesinin (1) ve (17) numaralı fıkralarına,

• 9487 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile değişik 22/7/2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (a) bendinin Cumhurbaşkanı Kararı ile değişmeden önceki (2) ve (3) numaralı alt bendi uyarınca vergi tevkifatı uygulanırken 9487 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan değişikliğe,

ayrı bir dikkat ve özen gösterilmesi gerekmektedir.

Tuğba ÖZ YİLMAZ